CHP ve HDP, Cemevleri düzenlemesini de içeren ve Meclis Genel Kurulu’nda görüşülecek olan torba kanun teklifine şerh düştü.
AKP’nin Meclis’e getirdiği, ‘Vergi Adap Kanunu ile Birtakım Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi’, TBMM Plan ve Bütçe Komisyon’unda kabul edildi.
Gazeteduvar’da yer alan habere nazaran, Meclis Genel Kurulu’nda önümüzdeki günlerde görüşülmeye başlanacak olan kanun teklifine nazaran, Cemevlerinin elektrik ve su masrafları kamu bütçesinden karşılanacak. Teklifte yer alan bir öbür düzenleme ile de Cemevlerinin vilayet ve ilçelerde mülki yönetim amirinin müsaadesi alınmak ve imar mevzuatına uygun olmak kuralıyla yapılabilmesi öngörülüyor. Komitede kabul edilen düzenlemeler ortasında 14 Ekim’de Bartın Amasra’da meydana gelen maden faciasında hayatını kaybeden personellerin yakınlarına yönelik dayanak paketi de yer aldı.
Genel Kurul’da görüşülecek kanun teklifine CHP ve HDP şerh düştü. CHP, düzenlemenin “yaklaşan seçimler hasebiyle bir küme seçmeni mutlu etmeye yönelik” olduğuna ve “yanlış ekonomik siyasetler sonucu ortaya çıkan dengesizlikleri ortadan kaldırmaya dönük palyatif önlemler içerdiğine” dikkat çekti. HDP ise, kelam konusu düzenlemenin Aleviliği, ‘kültür- sanat’ kurumu üzerinden yine tanımladığına vurgu yaparak, “Yasa cemevlerine el koyma, kayyım atama yasasıdır” tabirlerine yer verdi.
“Cemevleri düzenlemesi torba maddeden çıkarılmalı”
CHP’nin Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Milletvekilleri Bülent Kuşoğlu, Abdüllatif Şener, Kamil Okyay Sındır, Emine Gülizar Emecan, Cavit Arı ve Süleyman Girgin tarafından hazırlanan muhalefet şerhinde Cemevlerine yönelik hazırlanan düzenlemenin yasa teklifinden çıkarılması gerektiği belirtildi.
Teklife nazaran cemevlerinin aydınlatma masraflarının Kültür ve Turizm Bakanlığı’nın bütçesinden karşılanması öngörülüyor. Kelam konusu düzenleme ile cemevlerinin ‘ibadethane’ sayılmadığına dikkat çekilen şerhte, bu durum iktidarın Alevi inancına yönelik ‘inkarcı’ tavrı olarak değerlendirildi.
Cemevlerini ibadethane olarak tanımlamamak için başvurulan tekniğin sıkıntılı bulunduğu söz edilen şerhte, “Kanun teklifi; Alevi inancını ‘Alevi-Bektaşi kültürü’, cemevlerini ‘kültürel tesis’ olarak nitelemekte, açık bir biçimde Alevi inancının din ve vicdan hürriyeti bağlamında korunmasını engellemeye yönelik bir hal benimsemektedir. Dolaylı olarak inançlarının özünü reddetmeleri beklenen Alevi inancına sahip yurttaşlara büyük bir saygısızlık oluşturmaktadır” denildi.
Torba kanunda yer alan teklif hususlarının Anayasadaki ‘eşitlik’ ve ‘laiklik’ unsurlarına karşıtlık teşkil ettiği kaydedilen CHP şerhinde, “Teklif Alevi inancını yok sayma tutumunun devamlılığında yer almaktadır” denilerek şöyle devam edildi.
“Yapılması gereken; kanun teklifindeki cemevlerine ait unsurların genel muadilleri olarak mevzuatta yer alan kararlardaki “mabet”, “ibadethane” üzere kavramların cemevlerine uygulandığını kabul etmektir.”
Alevi inancına sahip vatandaşların uzun vakittir beklentisi olan ve toplumun bu bölümünü çok yakından ilgilendiren düzenlemenin torba yasa teklifinde gündeme getirilmesinin yanlış olduğu kaydedilen şerhte şu sözlere yer verildi:
“Cemevine ibadethane statüsü tanınmayan bu hususların torba yasa teklifinden çıkartılmasını, hususun taraflar başta olmak üzere, Türkiye Büyük Millet Meclisinde bulunan siyasi partilerden de oluşan ilgili uzman şahıslarla birlikte tekrar ele alınacağı, tekrar tartışılacağı, tekrar tahlil üretileceği bir çerçeveye getirilmesi gerekmektedir.”
HDP’nin Plan ve Bütçe Kurulu Üyesi Milletvekilleri Garo Paylan, Rıdvan Turan ve Dirayet Dilan Taşdemir de kuruldan geçen teklife ait muhalefet şerhi düştü. Meclis’e getirilen yasa tekliflerinin ‘kamuoyundan saklanan, ilgili topluluklarla ortaklaşılmayan, kaçırılarak çıkarılmak istenen kanun teklifleri’ olduğuna vurgu yapan HDP’li Milletvekilleri, “AKP’nin yasa çalışmalarındaki otoriter hali, parlamentoya ve faaliyetlerine karşı saygısızlığının en temel göstergelerinden biridir” dedi.
Teklifte yer alan cemevlerine ait düzenlemeyi, “Alevi toplumunun taleplerini suistimal eden darbe ve kayyım yasası” olarak pahalandıran HDP, şerhinde Alevilere dönük inkar, asimilasyon siyasetinin geçmişten bu güne devam ettiğini kaydetti.
Alevilerin cemevlerine ‘’ibadethanemiz’’ demesine karşın, iktidarın Aleviliği “kültürel bir aktivite” olarak gördüğü belirtilen şerhte, Alevilerin yasal statü ve eşit yurttaşlık hakkı istediklerine vurgu yapılarak şunlar söz edildi:
“Alevi inancı ve inançsal kıymetleri devletin din kurumu olan Diyanet İşleri Başkanlığı tarafından yok sayılmaktadır. Alevi yurttaşlar kendilerine dayatılan sadaka siyasetine itiraz edip, anayasal statü talep ediyor. Alevi Toplumunun yüz yıllardır süren varlık uğraşı Cumhuriyetle birlikte eşit yurttaşlık çabasına dönüşmüştür. Alevi Sıkıntısının tahlili için artık anayasal statü ve yasal teminat gerekiyor. Kalıcı ve demokratik tahlil budur. Aleviler sadaka değil statü istiyor. Cemevlerine farklı tanımlar aramak yerine Cemevinin ibadethane olduğu kabul edilmeli. Bu gerçek anayasal teminata kavuşturulmalıdır.”
Teklifteki düzenlemeye nazaran, iştirakçi evrakı alarak İstanbul Finans Merkezi (İFM) Bölgesinde faaliyette bulunan kurumların, yurt dışından elde ettiği karları Türkiye’ye getirmesi durumunda karın yüzde 50’si kurum yararından indirilecek.
HDP şerhinde bu durum, sermaye kümelerinin ödüllendirilmesi olarak değerlendirilirken, çabucak her torba teklifte sermayeye çıkar sağlayan bir unsura yer verildiğine dikkat çekildi. Şerhte, AKP-MHP ittifakı, yüzde 99’un değil yüzde 1’in çıkarlarına hizmet ettiğini bir defa daha kanıtlamaktadır” denildi.