Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu’nun (TİSK), bayan istihdamına ve cinsiyet eşitsizliğine bakışa dair toplumun nabzını tutmak için “Kadın İstihdamı Araştırması” yaptı.
Araştırmaya, 6-13 Ağustos’ta Türkiye’nin tüm coğrafik bölgelerinden iştirakçiler dahil oldu. İştirakçilerin çok büyük kısmını ofis ve saha çalışanları oluştururken, emekliler, işsizler ve öğrenciler de çalışmada temsil edildi. Araştırmada, cinsiyet, yaş, eğitim seviyesi üzere demografik kırılımlarda da Türkiye gerçeğini yansıtan istikrarlı bir iştirak sağlandı.
Araştırmaya nazaran, çalışan bayanların yarısı iş hayatında bayanlara erkekler ile tıpkı şartlarda davranılmadığını tabir etti. Her 3 erkekten 1’i ise bayanların bu tabirini doğrular nitelikte karşılık verdi.
Çocuk sahibi olan ve çocuk sahibi olmayan bayanlar ortasından, çocuk sahibi çalışan bayanlar cinsiyete dayalı ayrımcılığa daha fazla uğradıklarını belirtti.
KADINLARIN İŞE ALIMDA TERCİH EDİLMEDİĞİNİ ERKEKLER DE DOĞRULADI
Katılımcılara nazaran, bayanların en dezavantajlı görüldüğü alan terfi ve gelişim imkanları oldu. İşe alımda tercih edilmeme ikinci sırada, doğum/bakım müsaadesi nedeniyle iş kaybı ise üçüncü sırada yer aldı. Neredeyse 5 kişinin 2’si bu alanlara işaret etti.
Kadınların işe alımda tercih edilmediğini beyan eden erkek sayısı (%39), bayan iştirakçi sayısından (%34) daha yüksek oldu. İşe alımda cinsiyet dezavantaj algısı yüzde 63 ile en fazla ilkokul ve öncesi eğitimli bireylerde görüldü ve eğitim düzeyi artıkça bu oranın düştüğü saptandı.
HER İKİ BAYANDAN BİRİ CİNSİYETÇİ TAVIRLA KARŞI KARŞIYA KALIYOR
Her 2 beyaz yakalı bayan çalışandan 1’i iş yerinde cinsiyetçi durumla karşı karşıya olduğunu söyledi. Yüksek eğitimli küme içerisinde dahi bu türlü deneyimlerin yahut tanıklıkların epeyce yaygın olduğu görüldü. Her 2 çocuklu bayan çalışandan neredeyse yarısı, doğum/bakım müsaadesi sebebiyle iş kaybı ile yüz yüze gelebildiği istikametinde beyan verdi.
Araştırmaya katılanların yaklaşık yüzde 80’i, bayan istihdamının önündeki en büyük mahzurun gelenekler ve toplumsal alışkanlıklar olduğunu düşünüyor. Bakım hizmetlerinin daha erişilebilir hale gelmesi ve olumlu ayrımcılık uygulamaları bayan istihdamının önünü açacak yollar olarak görülüyor.
Yarı vakitli çalışma modellerinin yaygın olduğu, yeni kuşak ve garantili esnek çalışma fırsatlarının daha fazla yer aldığı ülkelerde bayanların istihdama iştirakinin besbelli formda yükseldiği biliniyor. Türkiye ise şimdi esneklik ve bayan istihdamı bakımından OECD ülke ortalamasının altında yer alıyor.
Araştırmada, 10 şahıstan 9’u, garantili ve yarı vakit asıllı esnek çalışma yollarını, bayanların istihdama iştirakinin önünü açacak anahtar olarak görüyor.
TİSK’in daha evvel yayımladığı Esnek Çalışma Raporu, güvencelilik aslıyla yaygınlaştırılacak bu usuller ile 1,5 milyon kişinin kayıtlı istihdama iştirakinin mümkün olduğunu vurguluyor. Bu potansiyel iş gücünün çok büyük çoğunluğunun bayan ve gençlerden oluşması öngörülüyor.