T24 Dış Haberler
Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Verşinin, bölgede barış ve istikrarın sağlanması için Türkiye ve Suriye ortasında olağanlaşma yaşanmasının çok kıymetli olduğunu belirtti.
Rus devlet haber ajansı TASS’ın aktardığına nazaran İstanbul’daki temaslarının akabinde pazartesi günü gazetecilerin sorularını yanıtlayan Verşinin, “Türkiye ve Suriye ortasındaki ikili bağlantıların kolay olmadığını biliyoruz fakat bu iki bölgesel gücün ortak paydada buluşmasına gereksinimimiz var” dedi.
Verşinin, “Biz bu iki ülke ortasında alakaların normalleşmesinden yanayız. Zira bu bölgede barış ve istikrarın sağlanması için kıymetli bir faktör olur” dedi.
“Esad görüşmeyi reddetti” iddiası
Aralık başında Reuters’a konuşan, Suriye’nin mevzudaki duruşu konusunda bilgisi olan üç kaynağın aktardığına nazaran Suriye Devlet Lideri Beşar Esad, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’le birlikte AKP Genel Lideri ve Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’la üçlü tepe teklifini reddetti. Kaynaklar, Şam’ın bu türlü bir toplantının, Erdoğan’ın önümüzdeki yıl düzenlenecek seçimler öncesi takviyesini artıracağına inandığını söyledi.
Türkiye-Suriye ortasında olağanlaşma sinyalleri
Suriye’de protestoların şiddetle bastırılmaya çalışılmasıyla 15 Mart 2011’de başlayan ve hala devam eden, terör örgütlerinden devletlere birçok tarafın dahil olduğu, 2. Dünya Savaşı sonrası devrin en kanlı çatışmalarından olan Suriye İç Savaşı Şam idaresinin Batı dünyasıyla kontağını kopardı. Şam’ın ülkenin kimi kısımlarında denetimi kaybetmesiyle oluşan güç boşluğundan faydalanan IŞİD üzere radikal İslamcı kümeler da savaşın tarafı haline geldi.
Türkiye, savaş boyunca Esad’ı devirmeye çalışan muhalif kümelere dayanak verdi. Erdoğan’ın Cumhurbaşkanlığı ve Ahmet Davutoğlu’nun Başbakanlığı’nda Türkiye, artan IŞİD taarruzları nedeniyle Şah Fırat Operasyonu’nun düzenleyerek TSK’yı Suriye’ye soktu ve Süleyman Şah’ın naaşını taşıdı.
Türkiye, Suriye’nin kuzeydoğusunu terör örgütü olarak tanıdığı SDG’nin denetim etmesini de bir ulusal güvenlik tehdidi olarak görüyor. ABD’nin IŞİD’le uğraş ve devamında SDG ile YPG’yi desteklemesi, Ankara-Washington çizgisinde bir gerginlik konusu.
Türkiye 2016’dan bu yana Suriye’nin kuzeyine 4 kapsamlı operasyon düzenledi. Bu harekatlar 2016’da Cerablus, El-Bab ve Halep’e yapılan Fırat Kalkanı, 2018’de Afrin ve Halep’e yapılan Zeytin Kısmı, 2019’da Rasulayn ve Tel Abyad’a yapılan Barış Pınarı, 2020’de İdlib’e yapılan Bahar Kalkanı harekatları.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, savaş boyunca Esad zıddı birçok telaffuz kullandı, Suriye başkanına “katil”, “terörist” dedi, “Muhaliflerin Esad’ı indireceğini” söyledi. Bu devirde birçok AKP yetkilisi ve iktidara yakın medya kuruluşu Esad’a ‘Esed’ diye hitap etmeye başladı.
2022’de Türk dış siyaseti İsrail, Mısır ve Ermenistan üzere geçmişte krizler yaşadığı ülkelerle olağanlaşma sürecine girerken Şam da gündeme geldi. Dışişleri Bakanı Çavuşoğlu, 2022’nin Ağustos ayındaki bir konuşmasında Suriye Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad ile Ekim 2021’de görüştüğünü kamuoyuna duyurdu. Ankara’dan Şam ile de olağanlaşma sürecine girilebileceğine dair sinyaller gelmeye başladı.
Cumhurbaşkanı, Endonezya’daki G20 önderler tepesi sonrası yaptığı açıklamada, Esad ile ilgili soruya, “Siyasette ebedi olarak dargınlık, kırgınlık, küslük olmaz. Haziran seçiminden sonra bir sil baştan yapabiliriz” biçiminde konuşmuştu.
Erdoğan 23 Kasım’da yaptığı küme toplantısında da, “Esad ile görüşme olabilir, siyasette küslük dargınlık olmaz eninde sonunda adımlarımızı atarız” dedi.
Erdoğan ve Esad, son olarak 2011 yılında telefonda görüşmüştü.