Derleyen: Betül Yasemin Keskin / Milliyet.com.tr – İngiltere’de Boris Johson’ın geçtiğimiz temmuz ayında vazifeden ayrılmasından sonra yeni bir başbakanlık seçiminin yapılması gündeme geldi. Kıran kırana bir gayretin akabinde ise başbakanlık yarışında iki güçlü isim öne çıktı. Adaylardan biri Hint kökenli eski Maliye Bakanı Rishi Sunak’ken, oburu Dışişleri Bakanı Liz Truss oldu. Fakat o günlerde Rishi Sunak’la ilgili gündeme gelen savlar Liz Truss’ın adaylığını parlatıp onu öne geçirdi ve böylelikle Liz Truss seçimlerini kazanarak 6 Eylül’de başbakanlık koltuğuna oturdu.
Yeni başbakanın misyona gelmesinin akabinde Kraliçe II. Elizabeth’in hayatını kaybetmesiyle girilen yas süreci ve ülkede yaşanan belirsizlikler Birleşik Krallık’ta hareketli günler yaşanmasına yol açtı. Truss’ın misyona gelmesinden tam 45 gün sonra ise yeni ve büyük bir gelişme daha yaşandı. İktisat siyasetleri birçok tartışmaya sebep olan çiçeği burnunda başbakan kendisine yönlendirilen sert tenkitlere karşılık misyondan istifa ettiğini duyurdu. İngiltere’nin en kısa mühlet misyon yapan başbakanı Liz Truss’ın istifasının akabinde Rishi Sunak’ın adaylığı tekrar gündeme geldi. Muhafazakar Parti milletvekillerinin çoğunluğundan takviye alan Sunak, eski başbakan Boris Johnson ve Penny Mordaunt’un başbakanlık yarışının çekilmesinin akabinde seçimi kazandı. İşte seçim süreci boyunca hayatı, vaatleri ve şekliyle gündemden düşmeyen 42 yaşındaki Rishi Sunak’ın dikkat çeken 5 özelliği.
1- GÜNEY ASYALI BİRİNCİ BAŞBAKAN
Başbakan Rishi Sunak, 1980 yılında İngiltere’nin Southampton kentinde Hint kökenli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Ailesi, 1960’lı yıllarda işleri sebebiyle Birleşik Krallık’a göç etti. İngiltere’de doğup büyüyen Sunak, Hint asıllı olduğu ve Hindu geleneklerine bağlı biri olduğunu, hayatı boyunca hem yaşadığı yere hem de inançlarının gerekliliklerini yerine getirdiğini söylüyor. Birleşik Krallık tarihinin Güney Asya kökenli birinci başbakanı Sunak, daha evvel verdiği bir röportajda etnik kökeniyle ilgili şu açıklamaları yapmıştı:
“Yetiştiğim kültüre uygun olarak hafta sonları tapınağa gidiyorum. Hindu’yum lakin birebir vakitte cumartesi günleri Southampton futbol kadrosunun maçındayım. Bunların ikisini de yapıyorsunuz. Geçmişte yaşadığım bir şeyi unutamıyorum. Ergenlik devrinin ortasındaydım. Küçük erkek ve kız kardeşlerimle birlikte ayak üstü yemek yenen bir restorana gitmiştik. Ben onlara göz kulak oluyordum. Yakınımızda da birileri oturuyordu ve hayatımda birinci sefer etnik kökenle ilgili çok nahoş şeyler söylendiğini duydum. Canım yanmıştı. Lakin bugünün İngiltere’sinde bu türlü bir durumun yaşanacağını asla düşünmüyorum.”
2- EN GÜÇLÜ MİLLETVEKİLİ
Rishi Sunak’ın en çok konuşan özelliklerinden biri de maddi geliri. En güçlü milletvekili olarak anılan başbakanın Kral Charles’tan bile daha güçlü olduğu argüman ediliyor. Eski bir bankacı ve çok yeterli eğitimler almış olmasının yanı sıra Sunak’ın asıl zenginliğinin eşinden kaynaklandığı biliniyor. Hindistan’ın 6’ncı en güçlü adamı, ünlü bir moda dizayncısı olan NR Narayana Murthy’nin kızı Akshata Murty ile evlenen Sunak 730 milyon sterlinlik (yaklaşık 15 milyar lira) servetiyle Sunday Times’ın Zenginler Listesi’nde yer alan birinci siyasetçi oldu. Seçim sürecinde ‘milyoner’ ve ‘mega güçlü’ üzere unvanlarla anılması seçmenlerin gözüne batmış, ekonomik krizin tesirlerinin hissedildiği bir devirde kıymetli kıyafet ve ayakkabı tercih etmesi de tenkit oklarının gayesi olmasına sebep olmuştu. Gerçekten bu tenkitlerden sonra Rishi Sunak kameralara delik bir ayakkabıyla yakalanınca hakkındaki tenkitler giderek alevlenmişti. Onun zenginliği ve sonrasında yaptığı atılımlar de Liz Truss’ın başbakanlık için daha gerçek bir seçenek olduğu algısının oluşmasına yol açtı.
3- ŞEKERLİ YİYECEKLERE BAĞIMLI
42 yaşındaki genç başbakan yaşamaktan ve hayatı tadını çıkararak doyasıya eğlenmekten keyif alıyor. Futbola olan tutkusuyla bilinen Sunak, futbolun yanı sıra kriketle de ilgileniyor ve en büyük hobileri ortasında sinema izlemek var. Şekerli yiyecekleri bağımlılık derecesinde seven başbakan, bir devir duble çikolatalı kek ve bisküvi yemeyi o kadar abartmış ki tabibi bu alışkanlığıyla ilgili çaba etmesini ve çeşitli antrenmanlar yapması gerektiğini söylemiş. Olağan Sunak da bu alışkanlığını vakitle denetim altına almayı başarmış.
4- BAŞBAKAN OLMAYI HİÇ İSTEMEDİ
İngiltere’nin yeni başbakanıyla ilgili en farklı gerçeklerden biri de aslında hiçbir vakit başbakan olmayı istememesi. 2020 yılında Başbakan olarak misyon yapan Boris Johnson’la çalışırken, Rishi Sunak’a başbakan olma konusunda istekli olup olmadığı soruldu. Sunak ise, “Tanrım, hayır. Katiyen hayır, Başbakan’ın nelerle uğraştığını görünce bunu asla düşünmüyorum” açıklamasında bulundu. Lakin bu açıklamasından 2 sene sonra başbakan olmak için aday oldu ve sonunda da kazandı.
5- KOLA UĞRUNA DİŞLERİNİ KAYBETTİ
Rishi Sunak’ın hayatında vazgeçemediği tek şeyin kola olduğunu biliyor muydunuz? İki çocuk sahibi başbakan adeta kolaya bağımlı olduğunu hatta bu bağımlılık yüzünden diş sıhhatinden olduğunu açıkladı. Birkaç yıl evvel ziyaret ettiği bir okulda iki gençle sohbet eden Sunak’ın kola sevgisiyle ilgili açıklamaları ise epeyce dikkat cazip:
“O kadar çok seviyorum ki her yerden kola desenli eşyalar topluyorum. Tadını en sevdiğim kola ise katiyetle Meksika’da üretiliyor. Meksika’ya ya da Amerika’nın güney eyaletlerine yolunuz düşerse deneyin. Fakat sadece haftada bir sefer için yoksa benim üzere yedi tane dolgu yaptırmak zorunda kalırsınız.”