Deprem felaketi ve inşa sürecinde göz nazaran göre yapılan ihmaller birçoğumuzun etrafındaki insanların hayatlarını kaybetmesine sebep oldu. Yakınlarını kaybetmiş depremzedelerle konuşurken ekstra dikkat edilmesi gerekiyor. Uzman Klinik Psikolog Gülce Uzonur da bu mevzuda bize dayanak oldu. ?
Yaşadığımız büyük felaket göz önünde bulundurulduğunda hepimizin şu anda ruhsal olarak yıpranmış olması çok doğal.
Hepimiz bu kadar hassasken felaketin şahsen içinde olan yahut yakınlarını kaybedenlerin yaşadığı psikoloji çok daha farklı.
Şu anda beşerler bu kadar hassas ve olaydan dolayı gerginken herkesin ağzından çıkanlara ekstra dikkat etmesi gerekiyor.
Depremde bir yakınını kaybetmiş beşerlerle konuşurken söylemekten kaçınmanız gereken cümleler bulunuyor:
-
Bu senin bahtın.
-
En azından sen hayatta kaldın.
-
Daha makus de olabilirdi.
-
Bak tüm ailesini kaybedenler var.
-
Ağlama, güçlü dur.
-
Her şey düzelecek.
-
Ölenle ölünmüyor.
-
Sen şanslısın bak kurtuldun.
-
Haline şükret.
-
Ağla rahatlarsın.
-
Sakin ol.
-
Keşke şöyle yapsaydın.
Kaynak: Mutlu Mesaj
Kurduğunuz cümlelerin şu anda travma yaşayan insanlara verebileceği zararın farkında olmayabilirsiniz.
İyi niyetle kurduğunuz bu cümleler onlara kendilerini hatalı hissettirebilir, gereksiz olumlu telkinle rahatsız edebilir yahut yası yaşamaya zorlayabilir.
Ve alışılmış bir de bu insanların kayıplarından ötürü yas sürecine girmeleri de epey doğaldır.
Yas süreci dört kademeli gerçekleşmektedir. Birinci kademede bireyler vefatın gerçekliğini kavramakta zorlanabilirler. İkinci evreye geçildiğinde şokun tesiri azalır, kaybın acısı giderek artar. Üçüncü evreye geçildiğinde kaybedilen kişinin artık geri dönmeyeceği gerçeği fark edilir, çaresizlik duygusu hissedilir. Son evrede ise kaybın katılığı ve sonuçları kabullenilir ve hasret ile keder hisleri giderek azalır.
Kaynak: Türkiye Psikiyatri Derneği
Peki sarsıntıda yakınını kaybedenlerle nasıl irtibat kurulmalı? Bu sorunun karşılığını Uzman Klinik Psikolog Gülce Uzonur verdi.
1.Kendileri hislerini aktarmak ve yaşadıklarını anlatmak isterse bağlantı kurmalıyız.
Kendisini hazır hissetmiyorsa sözel irtibat için zorlanmamalı. Konuşmaktan fazla dinleyici olunmalı.
2.Bu süreçte onları yalnız bırakmamalıyız.
Bu süreçte yalnız bırakmamak çok kıymetli. Sizlerle birlikte psikososyal takviye sağlayabilecek öteki yakını, arkadaşı, ailesi varsa mümkün olduğunca dahil edilmeli.
3.Sözel irtibat kuracak halde olmayabilir, bağlantıya zorlamamalıyız.
Sadece onun yanında olarak ve gereksinimlerini karşılaması için ona fizikî olarak yardım ederek yanında olmak da bir bağlantı biçimidir.
4.Bağ kurarak konuşmalıyız.
‘Yaşadığın şeyi anlıyorum’ demekten çok ‘Şu an yaşadığın şey çok sıkıntı, bizim için de çok sıkıntı fakat senin için daha da sıkıntı. Ben senin yanında olacağım, bu süreçte yanında olmak ve takviye olmak istiyorum’ denmeli.
5.Kişinin öz yeterliliğini azaltacak konuşmalar yapmaktan kaçınmalıyız.
Kişilere ne hissetmeleri gerektiği söylenmemeli, akut gerilim gösteren bireyleri ‘Geçti, senin yanındayım, burada güvendeyiz’ üzere tabirler kullanılmalı.
6.Kişilere ne hissetmesi gerektiğini söylememeliyiz.
Akut gerilim gösteren depremzedelere gözlerinin içine bakarak ‘Geçti, ben de buradayım, şu an güvendeyiz’ denilerek şu an inançta oluşuna odaklanması sağlanmalı.
En kısa müddette yaralarımızın sarılması, sorumluların yargılanması ve bir daha bu türlü bir felaket yaşamamamız dileğiyle…
