TBMM Yapay Zeka Araştırma Kurulu Başkanı ve AK Parti Eskişehir Milletvekili Fatih Dönmez, Komite’nin çalışmalarını mayıs ortalarında tamamlayacağını, Türkiye’nin global rekabette muhtaçlık duyduğu ve buna bağlı olarak çalışma yapılması gereken alanlara ışık tutacak ‘vizyon belgesi’ niteliğinde tatminkar bir raporun ortaya çıkacağını belirtti.
Dönmez, Yapay Zeka Araştırma Kurulu’nun çalışmalarını AA muhabirine anlattı.
Komisyon’un Ocak ayında vazife dağılımı yaparak faaliyetlerine başladığını hatırlatan Dönmez, 3-4 ay içinde Komite’nin çalışmalarını tamamlamayacağını lisana getirdi.
Hedeflerinin bilimle, adaletle ve toplumsal hassaslıkla şekillenen bir yapay zeka ekosistemi oluşturmak olduğunu vurgulayan Dönmez, Kurul üyelerinin hususa partilerüstü bir anlayışla yaklaştığını söyledi.
İlk toplantıda yol haritasını şekillendirebilmek için Komite üyelerinden teklifler aldıklarını kaydeden Dönmez, kamu kurum ve kuruluşlarının yanı sıra özel bölümden, üniversitelerden, sivil toplum kuruluşlarından yapay zeka alanında uzman uzmanlardan bir havuz oluşturduklarını ve bu isimleri dinlemeye başladıklarını vurguladı.
Kamunun yapay zeka konusunda hangi düzeyde olduğunu görmek için birinci olarak kamu kurum ve kuruluşlarını dinlemek istediklerini anlatan Dönmez, kurul üyeleriyle TÜBİTAK ULAKBİM Data Merkezi’ni ziyaret ederek Türkiye’nin en güçlü harika bilgisayarı ARF ACC’yi incelediklerini ve burada kapsamlı bir sunum aldıklarını aktardı.
Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisi, Kişisel Verileri Koruma Kurumu, Bilgi Teknolojileri ve İrtibat Kurumundan yetkililerin de başka ayrı Meclis’e gelerek Komite üyelerini yaptıkları çalışmalar hakkında bilgilendirdiğini kaydeden Dönmez, “17 Şubat’ta İstanbul Teknik Üniversitesi ve Koç Üniversitesi’ni ziyaret edeceğiz. Her ikisi de yapay zeka alanında savlı üniversitelerimiz.” tabirini kullandı.
“FARKINDALIK OLUŞTURACAK BİR VİZYON EVRAKI OLACAK”
Komisyon’un bir aylık ek müddet alma hakkını kullanabileceğini lisana getiren Dönmez, “Mayıs ortalarında çalışmalarımızı tamamlamış olacağız.” diye konuştu.
Çalışmalarını tamamladıktan sonra birkaç ay içerisinde Kurul raporunu tamamlayacaklarını anlatan Dönmez, “Ben tatminkar bir rapor ortaya çıkacağı kanaatindeyim. Sonrasında muhtaçlık olursa, Meclisimizin takdirinde; bununla ilgili çalışmalar devam ettirilebilir.” değerlendirmesinde bulundu.
Komisyon Başkanı Dönmez, çalışmalar neticesinde hazırlanacak raporun yalnızca mevzuat ihtiyacına altyapı oluşturan bir rapor olmayacağını, tıpkı vakitte yeni iş alanları oluşturmak, bilgi ekosistemlerini desteklemek, yapay zeka prensipleri ve etik standartları hazırlamak, yapay zeka ile ilgili Ar-Ge yatırımlarını belirlemek, öncelikli uygulama ve yatırım alanları tespit etmek, yapay zekanın getireceği sosyoekonomik değişimlere hazır olmak, yapay zeka çağına uygun yönetişim sistemleri oluşturmak, milletlerarası seviyede iş birliklerini güçlendirmek, yapısal ve iş gücü dönüşümünü hızlandırmak, bilakis beyin göçünü artırmak, yapay zeka alanında bilimsel üretkenliği artırmak üzere Türkiye’nin global rekabette gereksinim duyduğu ve buna bağlı olarak çalışma yapılması gereken alanlara ışık tutacak, farkındalık oluşturacak bir “vizyon belgesi” olacağını kaydetti.
“YAPAY ZEKANIN ÜRETKENLİĞİ VE VERİMLİLİĞİ ARTIRACAĞI KANAATİNDEYİM”
Dönmez, Komitenin, 3 başlık halinde çalışmalarının yürütülmesinin öngörüldüğünü; bu başlıkların “yapay zeka konusundaki kazanımlar”, “yapay zekanın risklerinin tespiti ve önlemlerin alınması” ve “hukuki altyapı” olduğunu aktardı.
Mevzuat çalışmaları konusunda öbür ülkeleri incelediklerini tabir eden Dönmez, ABD özgür bir yaklaşımla, evvelden idari ve teknik regülasyona gitmeden bu teknolojinin gelişmesini desteklerken, Avrupa Birliği’nin bu mevzuda regülasyonlarla bir çerçeve çizmeye çalıştığını anlattı.
Türkiye’de yapay zeka alanında şimdi bir yasal düzenleme olmadığını, Cumhurbaşkanlığı Dijital Dönüşüm Ofisince hazırlanan Ulusal Yapay Zeka Strateji Evrakı kapsamında çalışmaların devam ettiğini kaydeden Dönmez, Komite’ye davet ettikleri uzman isimlerden “yasal düzenleme muhtaçlığı olup olmadığı” konusunda fikir aldıklarını ve bu fikirleri not ettiklerini belirtti.
Fatih Dönmez, yapılan çalışmalar sonucunda yapay zeka alanında bir yasal düzenlemeye muhtaçlık olduğuna yönelik bir fikir oluşursa, bunu Komite raporuna dercedeceklerini de bildirdi.
Erken bir regülasyon teknolojilerin gelişmesine mahzur olabilecekken, çok geç kalınmasının da ezalar oluşturabileceğine işaret eden Dönmez, “temel hak ve hürriyetleri koruma” ile “yapay zeka teknolojilerini kullanma” arasında bir istikrar olması gerektiğinin altını çizdi.
Yapay zekanın bir taraftan üretkenliği ve verimliği artırmak için fırsatlar sunarken öteki taraftan da birtakım riskleri barındırdığına dikkati çeken Dönmez, birtakım meslek kümeleri açısından zorlanmalar olabileceğini ancak tıpkı vakitte yeni iş fırsatlarının da doğabileceğini vurguladı.
Dönmez, yapay zeka kullanımının, gelecek 10 yıl içinde Türkiye’nin ulusal gelirine yaklaşık yüzde 5 ek katkısının olabileceğinin öngörüldüğünü; bunun vakit içerisinde daha da netleştirileceğini söyleyerek, “Yapay zekanın üretkenliği ve verimliliği artıracağı kanaatindeyim.” dedi.
“YAZILIM VE BİLGİSAYAR MÜHENDİSLİĞİ ALANINDA YETİŞEN İNSAN KAYNAĞI BU ALANA EĞİLEBİLİR”
Yapay zeka alanındaki insan kaynağı gereksinimine işaret eden Dönmez, “Komisyon olarak, attığımız somut adımlar ve yapay zekanın yeni durumuna nazaran yeni planlamalarımız ve çalışmalarımız olacak.” tabirini kullandı.
Dönmez, “Sayın Cumhurbaşkanı Yardımcımız Cevdet Yılmaz’ın başkanlığında bir Koordinasyon Kurulu oluşturuldu. Hem kamunun hem özel dalın bu alanda muhtaçlık duyduğu uzman yetiştirilmesi konusunda bir planlama yaptıklarını biliyoruz. Birinci etapta yaklaşık 50 bin insan kaynağına gereksinimimiz var üzere gözüküyor.” değerlendirmesinde bulundu.
Türkiye’nin yıllardır yazılım ve bilgisayar mühendisliği alanında birçok insan yetiştirdiğini belirten Dönmez, şunları paylaştı:
“Yazılım ve bilgisayar mühendislerinin bu alana eğilmesi çok daha kolay gözüküyor. Bununla birlikte bir çok üniversitemizde ön lisans, lisans ve lisansüstü programları da açıldı. Üniversitelerdeki yapay zeka ile ilgili kısımların müfredatı ile ilgili uyumu YÖK, İstanbul Teknik Üniversitesi’ne (İTÜ) vermiş. Önümüzdeki hafta İTÜ’ye gittiğimizde bu bahiste daha ayrıntılı bilgi alacağız.”
Komisyon Başkanı Dönmez, sadece yazılım tarafında değil, üretim için de hazırlık yapılması gerektiğinin altını çizerek, “Bu yazılımlar, büyük harika süratli bilgisayarlara ve data sürece merkezlerine muhtaçlık duyuyor. O alanda da donanımsal olarak bir altyapıyı kurmamız gerekiyor. Yerli bir ekosistem için atılması gereken adımlar neler, Komite çalışmaları esnasında görmüş olacağız.” diye konuştu.
Yurt dışında yapay zeka alanında çalışan bir çok Türk uzmanın olduğuna dikkati çeken Dönmez, “Bu isimlerin bir kısmını, Kurulumuza davet ettik. Onların da çalışmalarımıza iştiraki kelam konusu olacak. Yerli ve ulusal bir ‘yapay zeka ekosistemi’ için yurt dışında tecrübe kazanmış arkadaşlarımızın da Türkiye’ye gelerek bu alanda çalışmalar yapmasını bekliyoruz. Ben ümitvarım.” kelamlarını sarf etti.