Türkiye Cumhuriyeti’nin birinci özel vakfı olan Vehbi Koç Vakfı’nın kuruluş sürecini aktaran Rahmi M. Koç, koleksiyonerlik tutkusunun başlangıcını, çocukluk anılarını ve bugün Türkiye’nin farklı vilayetlerinde dünya endüstriyel mirasının kıymetli örneklerini barındıran müzelerinin doğuş öyküsünü anlattı. Koç şunları söyledi: “Babam ve annem, 1945 yılında kardeşim Sevgi Gönül’ü duyma problemini tedavi ettirmek için Amerika’ya, Johns Hopkins’e götürdüler ve ameliyat ettirdiler. Vehbi Koç, gittiği her yeri tetkik eder, dikkatle incelerdi. Amerika’da üniversitelerin, hastanelerin ve müzelerin büyük vakıflar tarafından kurulduğunu yahut finanse edildiğini gördü. Bu gözlemlerinden yola çıkarak Türkiye’de benzeri bir yardım sisteminin oluşturulması gerektiğine karar verdi. Osmanlı’dan kalan vakıflar Türkiye’de hâlâ mevcuttu, lakin yeni bir yapı oluşturmak gerekiyordu. Bunun için 16 yıl boyunca çalışıldı ve nihayetinde, Vehbi Koç Vakfı kuruldu. Bugün şahsi yardımlarımız dışındaki bütün yardımlarımız Vehbi Koç Vakfı aracılığıyla gerçekleştiriliyor. Vakfın geliri, Koç Holding’in gelirinin yüzde 10’u ile finanse ediliyor. Vehbi Koç Lisesi, Koç Üniversitesi, Amerikan Hastanesi ve müzelerimizin yanı sıra desteklediğimiz başka kuruluşlar ve vakıflar da bulunuyor.”
Trenle gelen tutku
Rahmi M. Koç, koleksiyonerlik tutkusunun nasıl başladığını şöyle anlattı: “Eskiden iş adamları, Berlin’e, Macaristan’a yahut Viyana’ya giderdi. Avusturalyalı bir dadımız vardı. Babamız gittiği vakit kız kardeşim Semahat’a (Semahat Arsel) kutu bebeği getirirdi. Bana da kendine nazaran bir şey getirirdi. Dadımız ‘Babanıza söyleyelim; bize sistematik bir armağan getirsin, Martin tren getirsin mesela’ dedi. Biz de babamızdan istedik. O da bir lokomotif, bir de bir kömür vagonu getirmiş. Dadımız ‘Bunun ardı da var’ deyince babam ‘Her gittiğimizde biraz getiririz, tamamlarız’ dedi. Sonra buharlı silindirler, buharlı gemilerle bir koleksiyon başladı. Üniversite vaktinde da merakımız devam etti. Paramız epey bir şeyler alırdık. O denli öyle birikmeye başladı…”