İZMİR (İGFA) – 2018 yılında Türkiye’nin toplam ihracatının yüzde 4’ünü gerçekleştiren hür bölgeler, 2023 yılında 13 milyar dolara yaklaşan meblağla bu oranı yüzde 5’e çıkardı. Hür bölgelerde faaliyet gösteren firmalar, milletlerarası pazarlardan sağladıkları hissesi arttırırken, lokal KOBİ’lerle ticaretlerini de arttırdı.
Bölgedeki firmaların iç pazardaki firmalarla gerçekleştirdikleri ticaretin 2018 yılında 2.5 milyar dolardan, 2023 yılında yaklaşık 3.8 milyar dolara çıktığına dikkat çeken Hür Bölgeler Kurucu ve İşleticileri Derneği (SEBKİDER) Yönetim Kurulu Lideri Yusuf Kılınç, yüzde 51 oranındaki bu artışın, bölgelerdeki firmaların dış pazarlarda sağladıkları büyümeyi, iç pazardaki KOBİ’lerle ticaretlerine de yansıtmasından kaynaklandığını vurguladı. Kılınç, son 2 yılda yurt dışından bölgelere yapılan ticaretin yüzde 16.8 küçüldüğünü, buna karşılık ülke içindeki firmalarla ticaretin ise arttığını belirterek, şöyle konuştu: “Tedarik sürecinin daha süratli olması nedeniyle hür bölgelerde faaliyet gösteren firmalar lokal firmalarla gitgide daha fazla ticaret yapıyor. Bilhassa pandemiden sonra özgür bölgelerin yurt içindeki KOBİ’lerle ticareti daha da ehemmiyet kazanmış durumda. Bölgelerimizdeki firmalar ihracatlarını arttırırken, ülkemizdeki KOBİ’lerle daha çok ticaret yapıyor ve onların da ihracattan hisse almasını sağlıyor.”
KOBİ’LER BİNA VE YERE SERMAYE AYIRMADAN ÜRETİM YAPABİLİYOR
Kılınç, global pazarlara açılmak konusunda Türkiye’deki KOBİ’lere daha çok takviye olmak istediklerini belirterek, “Finansmana erişimin daha da güç olduğu günümüz şartlarında KOBİ’ler, hür bölgelere gelerek bina ve yere sermaye yatırmadan, tüm birikimlerini üretim faaliyetlerinde kullanıp global pazarlara açılabilir. Bu imkân ihracata sağlanan vergisel teşviklerle birleşince çok büyük rekabet avantajına dönüşüyor. KOBİ’lerimizi, onlara sağlanan imkanlardan daha fazla yararlanmak üzere hür bölgelerde yatırıma davet ediyoruz” dedi.
KOBİLER’E MEMLEKETLER ARASI PAZARLARA AÇILMA FIRSATI SAĞLIYOR
Serbest bölgelere yurt dışından ya da ülke içinden yarı mamul olarak gelen eserlerin işlenerek yüksek katma kıymetli eser halinde ihraç edildiğini kaydeden SEBKİDER Başkanı, serbest bölgelerin havacılık, otomotiv, yazılım, yat- gemi inşası ve tamiri, medikal aletler, hazır giysi bölümleri ile Ar-Ge faaliyetleri olmak üzere çok farklı bölümlerde faaliyet gösteren, ortalarında global ölçekte dev firmaların da bulunduğu güçlü sanayi merkezleri olduğunu ve buradaki firmalarla iş yapan Türk firmalarının memleketler arası pazarlara açılma fırsatı da yakalayacağına işaret etti. Kılınç, şunları söyledi: “İhracat odaklı üretime sağlanan teşviklerden yararlanmak maksadıyla hür bölgelere gelen ulusal ve memleketler arası yatırımcılar, yurt içi üretimin artmasına ve yerli işletmelerin gelişmesine de katkı sağlar. Bölgelerdeki firmalar milletlerarası pazarlara sunmak üzere üretim yaparken, maliyet ve vakit avantajı sunacağı için bu üretim süreçlerini destekleyecek hammadde tedariğini lokal firmalardan sağlamayı tercih etmektedir. Bölgelerde faaliyet gösteren milletlerarası şirketler, lokal işletmelere yeni teknolojiler ve iş yapma yollarını aktarırken, yerli şirketler de bu bilgi ve teknoloji transferi sayesinde rekabetçiliklerini artırabilir.”
SERBEST BÖLGELERLE GELİŞEN ALTYAPI KALKINMAYI HIZLANDIRIYOR
Serbest bölgelerin bulundukları bölgelerde yollar, limanlar, depolama tesisleri üzere mahallî altyapıların gelişmesine de katkıda bulunduğunu ve bu gelişmelerin yurt içi ticareti ve lojistiğin verimliliğini arttırdığını tabir eden Kılınç, “Bu yatırımlar ekonomik faaliyetleri de geliştiriyor. Yeni iş fırsatları yaratan bu gelişmeler işsizlik oranlarını düşürürken, gelişen lojistik altyapı, eserlerin daha süratli ve inançlı bir formda taşınmasını sağlayarak ticaretin maliyetlerini düşürmekte ve suratını artırmaktadır. Bu sayede hem iç ticaret hem de memleketler arası ticaret artıyor. Üretim ve dağıtım süreçlerinin gelişmesi mahallî ve yabancı yatırımları arttıracağı için sağlanan bu gelişmeler yalnızca hür bölgelerde değil, etrafındaki öteki bölgelerde de ekonomik kalkınmayı teşvik etmektedir.”