Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatından yüzde 2,6 pay alan, su ürünleri sektöründe Türkiye birincisi olan Muğla 2022 yılında 1 milyar 14 milyon dolara ulaşan ihracatını, 2026 yılı sonunda 2 milyar dolara taşımayı hedefliyor.
Ege İhracatçı Birlikleri ve Ekonomi Gazetesi İş birliğinde, Muğla İl Tarım ve Orman Müdürlüğü ev sahipliğinde düzenlenen Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısında konuşan Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, Türkiye’nin 4 Eylül 2023 tarihinde açılanan 2023-26 yıllarını kapsayan Orta Vadeli Programa kilitlendiğini, 2026 yılı sonunda Türkiye’nin 302,2 milyar dolar ihracat hedeflediğini, OVP’deki ihracat hedefine Muğla’nın 2 milyar dolarlık katkı sağlayabilecek potansiyele sahip olduğunu dile getirdi.
“Ege İhracat Buluşmaları” ismini verdikleri toplantılarda, ihracatçı firmalarla bir araya geldikleri gibi ihracata başlamak isteyen firmaları bilgilendirdiklerini ve yüreklendirdiklerini paylaşan Eskinazi, “Her zaman söylüyorum, gerek tarım, gerek sanayi, gerekse madencilik sektöründe üretim yapan firmalarımızın üretimlerinin en az yarısını ihraç edecek yetkinliğe ulaşması ana hedefimiz. Muğla, 2 milyon 50 bin dekar tarım alanında, 30 bine yaklaşan üreticisiyle, 3 milyon 65 bin ton bitkisel üretim, 378 bin ton süt üretimi, 170 bin ton su ürünleri ve 6 bin 578 ton bal üretimi gerçekleştiriyor. 2021 yılında 775 milyon dolar ihracat yapan Muğla, 2022 yılı sonunda TÜİK verilerine göre; Muğla 1 milyar 14 milyon dolarlık ihracatla hedefini tutturdu hatta aştı. 2022 yılında Muğla’mızın ithalatı ise; 393 milyon dolarda kaldı. Muğla’nın ihracatının ithalatını karşılama oranı yüzde 258 oldu. Bir başka ifadeyle Muğla yaptığı her 100 dolarlık ithalat için 258 milyon dolar ihracat gerçekleştirdi ve 621 milyon dolar dış ticaret fazlası verdi. Ülkemizin 2022 yılında 110 milyar dolar dış ticaret açığı verdiğini düşündüğümüzde Muğla’nın verdiği dış ticaret fazlası çok daha kıymetli” şeklinde konuştu.
Muğla’nın tarım ürünleri ihracatı 896 milyon dolara ulaştı
2022 yılında Muğla’nın ihracatında tarım ürünlerinin payının 896 milyon dolara ulaştığı bilgisini veren Eskinazi şöyle devam etti; “Muğla Türkiye’nin tarım ürünleri ihracatından yüzde 2,6 pay aldı. Burada lokomotif 803,9 milyon dolarla Su ürünleri ve hayvansal mamumler sektörümüz oldu. Bu sektörümüz Muğla’nın ihracatının yüzde 79’unu tek başına yaptı. Su ürünleri ihracatımıza iller bazında baktığımızda Muğla Türkiye birincisi. Muğla’dan tarım sektörlerinde ikinci basamakta 35,4 milyon dolarlık tutarla yaş meyve sebze sektörümüz var. Muğla’nın yaş meyve sebze ihracatının kalıntısız ve kaliteli olması için yıllardır narenciye üreticilerimize akdeniz meyve sineği tuzağı desteği veriyoruz. Muğla’dan tarım ürünleri ihracatında üçüncü sırada 26 milyon dolarlık döviz getirisiyle Hububat bakliyat ve yağlı tohumlar sektörümüz yer aldı. Zeytin ve zeytinyağı, meyve sebze mamulleri ve odundışı orman ürünleri sektörleri de Muğla’nın ihracatına katkı koydular. Muğla’nın 2023 yılında tarım ürünleri ihracatının 1 milyar doları aşacağına inanıyorum.”
İhracat hedefini tutturmak için ihracatçılara can suyu gerekiyor
Türkiye’nin OVP’deki 302,2 milyar dolarlık ihracat hedefine ulaşacağına olan inancını paylaşan Eskinazi, “Bu potansiyeli harekete geçirmek için gerek tarım, gerek sanayi, gerekse madencilik sektörlerinde faaliyet gösteren ihracatçılarımıza can suyu gerekiyor. İhracatçılarımızın yüksek enflasyona ezdirilmemesi şart. Son yıllarda uygulanan düşük kur-düşük faiz politikası Türk ihracatçısının rekabetçiliğini olumsuz etkiledi. Döviz kurlarındaki değişimin enflasyona uygun, ülke döviz rezervimizi dikkate alan ve ihracat beklentilerini destekleyici olmasını temenni ediyoruz” dedi.
İhracatçılara Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası tarafından kullandırılan reeskont kredilerinde faizin peşin tahsil edilmesi nedeniyle yüzde 30 olan kredi faizini yüzde 48’lerin üzerine çıktığını dillendiren Eskinazi, bu durumda reeskont kredi faizinin piyasa faizine yükseldiğini ve ihracatı destekleme amacından uzaklaştığını ifade etti.
Sembolik tutardaki döviz varlığının (Bugünkü kurlarla 360 bin dolar), Türk Lirası kredi kullanımına engel olduğunu ve bu yasağın kaldırılması gerektiğini savunan Eskinazi, “İhracatçılarımızın dövizi bankalardadır ve Merkez Bankası bu dövizleri Zorunlu Karşılık ya da swap yoluyla fiilen kullanmaktadır. Ayrıca ihracat gelirlerinin yüzde 40’ının TCMB’na bozdurulması uygulamasından vazgeçilmelidir. Merkez Bankası tarafından ihracatçıya verilen döviz dönüşüm desteği kapsamında 2 puanlık farkı 5 puana çıkarıldığında bu kriz ortamında bir nebze nefes aldırır. İhracatçıları zor durumda bırakan finansman gider kısıtlamasının da kaldırılmasını talep ediyoruz. İhracatçılar olarak bir diğer beklentimiz, İhracatçılarımız için getirilen 5 puanlık Kurumlar Vergisi indiriminin Ticaret Bakanlığı’nın statü verdiği aracı ihracatçı şirketler üzerinden ihracat yapan imalatçı ihracatçılara da sağlanmasıdır. Ticaret Bakanlığı tarafından ihracatçılarımıza sağlanan devlet yardımlarının da 2018 öncesindeki gibi döviz olarak kullandırılmasını istiyoruz” diyerek sözlerini noktaladı.
Saylak; “İhracatta Ege’nin en yüksek artışını yakaladık”
Toplantının açış konuşmasını yapan Muğla İl Tarım ve Orman Müdürü Barış Saylak, EİB’nin geleneksel toplantılarından birini ilk kez bir il müdürlüğünde yapmasından duyduğu memnuniyeti dile getirdi. Muğla’nın su ürünleri, yaş sebze ve meyve, çam balı, zeytin, zeytinyağı gibi ürünlerde ihracat rekorları kırdığını ve giderek hedef yükselttiklerini anlatan Saylak, “Göreve gelirken turizm kenti Muğla, tarım ve turizmi bir arada götürmek zorunda demiştik. Hamdolsun bu anlamda belli bir aşamayı geride bıraktık.” dedi. Saylak, Muğla’nın son dönem ihracat verileri ile ilgili şu bilgileri paylaştı: “Muğla, 2022 yılında turizmden ülkemize 2,3 milyar dolar döviz kazandırdı. Tarımsal İhracat rakamımız ise yaklaşık 1 milyar dolara ulaştı. Türkiye sıralamasında 24. Sırada olan ilimiz, 2022 yılında yüzde 27’lik sıçramayla Ege Bölgesi’nin ihracat artış rekortmeni oldu. 2022 yılında Su Ürünleri ihracatımız bir önceki yılın verilerine göre yüzde 30 artış göstererek 125.987 tona ulaştı. Su ürünleri Yıllık ihracat değerimiz ise yüzde 42 artışla 803.9 milyon dolara yükseldi.2023 Yılı ilk sekiz ayda Su Ürünleri İhracatımız; 86.712 Ton, İhracat değeri ise 553.6 Milyon dolardır. 2022 yılında Bitkisel Üretim ihracatımız 77.056 ton, ihracat değeri ise 80.9 Milyon olarak gerçekleşirken, 2023 Yılı ilk sekiz ayında Bitkisel Üretim İhracatımız; 94.431 Ton, İhracat değeri ise 142 Milyon Euro’dur. 2022 yılı Zeytinyağı ihracat değerimiz 1.336 Milyon dolar, bal ihracatımız ise 1.917 ton ve ihracat değerimiz 5.7 milyon dolardır. 2023 yılında ise 563 kg ihracatımız mevcuttur.”
Barış Saylak, bütün bu başarının bir “sinerji” ve işbirliği sonucunda meydana geldiğin belirterek “Hedefimiz, öncelikle hak ettiği geliri üreticilerimize sunabilmektir” diye konuştu. Muğla’nın tarımda bir inovasyon merkezine ihtiyaç duyduğunu belirterek “Sürdürülebilir üretim, bir kültürel mirastır. Bunu sadece toprağımızla değil, suyumuz, denizimizle de sağlamak durumundayız. Nesiller arası adaleti ancak bu şekilde sağlayabiliriz” ifadelerini kullandı.
İdris Akbıyık: “Muğla’yı hayvancılığın merkezi haline getireceğiz”
Tarım alanında kamu ve özel sektör iş birliğinde il genelinde pek çok yatırım ve proje hayata geçirildiğini söyleyen Muğla Valisi İdris Akbıyık, “Tarım ve Orman Bakanlığı desteği ile Seydikemer’de alt yapı ve inşaat çalışmaları devam eden 40 bin büyükbaş hayvan kapasiteli ve 2 bin 500 kişiye istihdam sağlayacağı öngörülen Seydikemer Tarıma Dayalı İhtisas Süt Sığırcılığı Organize Sanayi Bölgesi Projesi ile ilimizi süt ve süt ürünleri ile hayvancılığın merkezi haline getirmeyi hedefliyoruz” dedi.
Akbıyık, Muğla Tarım ve Orman İl Müdürlüğü tarafından yürütülen Bitki Koruma Ürünleri Ve Gübre Ambalajları Bertarafı Projesi, Çilek Üretiminin Yaygınlaştırılması Projesi, Muğla İlinin Hastalıktan Arilik Projesi, Buzağı Kalkanı Projesi, Seydikemer Eşen Çayı Balık Hastalıkları Tespiti ve Hastalık Haritası Çıkarılması Projesi’nin toplam bütçelerinin 11,1 milyon TL olduğu bilgisini verdi.
Sulama konusunda Tarım ve Orman Bakanlığı DSİ 21. Bölge Müdürlüğü tarafından hayata geçirilen toplam 10 milyar TL tutarındaki 99 proje kapsamında çalışmalara devam edildiğini ifade eden Akbıyık, “Muğla’nın, her alanda gelişimini kat kat arttıracağına inanıyorum. Tarım olmadan kalkınma olmaz. Daha güçlü bir tarım sektörü ve daha güçlü bir Türkiye için hep birlikte omuz omuza çalışmaya devam edeceğiz” dedi.
Muğla Milletvekili Kadem Mete, pandemi sürecinin güvenli gıdaya ulaşmanın önemini gösterdiğini belirterek, “Tüm dünyada tarım ve hayvancılığın önemi arttı. Savunma bir ülke için nasıl önemliyse gıda ve tarım da o derece önemli. Üretim olmadan varlığımızı sürdürmek mümkün değil. Üretilen ürünlerin pazarlanması da bu sürecin önemli bir parçası. Adeta üretim merkezi olan Muğla, tarımda adından söz ettiriyor. Muğla için hiçbir görüş ayrılığına düşmeden beraber hareket etmeye devam edeceğiz” dedi.
Sezonun ilk çam balı 61 bin TL
Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısında açılış konuşmaları sonrasında Muğla’nın ilk sağım çam balı için bir mezat düzenlendi.
Hüseyin ve Nürsel Köseoğlu tarafından üretilen balın geliri, geçtiğimiz aylarda Edirne Keşan’daki elim kazada hayatını kaybeden Köyceğizli arıcı aileye, makine ekipman desteği olarak hediye edildi.
Muğla’da bu yılın ilk balı için yapılan açık artırma kıran kırana geçti. Yaklaşık 2 kg’lık bal, 61 bin TL ile Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Yönetim Kurulu Başkanı Bedri Girit’te kaldı.
Ali Ekber Yıldrım: “Tarımsal destekler çok geç açıklanıyor”
Muğla’nın tarım potansiyelinin ortaya konulduğu, Moderatörlüğünü EKONOMİ Gazetesi Sorumlu Yazı İşleri Müdürü Handan Sema Ceylan’ın yaptığı panelde tarım destekleri ve tarımsal planlamalarla ilgili bilgi veren EKONOMİ Gazetesi Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, tarımsal desteklerin çok geç açıklandığını ve tarımsal planlamanın sadece yönetmelik çıkarılarak yapılamayacağını vurguladı.
Tarım desteklerinde genel olarak 2022 yılına göre yüzde 44’lük bir artış öngörüldüğünü aktaran Yıldırım, bütçenin, meclisten geçtikten sonra kesinleşeceğini, 63.4 milyar TL’lik bütçenin, 91.5 milyar TL’lik bütçeye ulaşacağını söyledi.
Temmuz ayında gübreye gelen zamma rağmen gübre desteklerinde 1 kuruşluk bile artış yapılmadığını ifade eden Yıldırım, “Fark ödemesinin yapıldığı 17 ürünün ise sadece 7’sinde artış var. Organik tarım desteklerinde ise yüzde 80 ile yüzde 200 arasında bir artış var. Bu geçen iki yılın telafisi diyebiliriz. Hayvancılıkta ise çelişki var. Türkiye’nin temel sorunu yem ancak yemde yüzde 50 oranında dışa bağımlıyız ama yem desteklerinde bir artış yok” açıklamalarında bulundu.
Yıldırım, tarımsal planlamanın sadece yönetmelik çıkarılarak yapılamayacağını, yapılması gereken en önemli şeyin destekleme politikası olduğunu sözlerine ekledi.
Enflasyonun düşme eğiliminde emin olunamadığını söyleyen EKONOMİ Gazetesi Yayın Kurulu Başkanı Şeref Oğuz, “Önümüzdeki dönemde, enflasyonda bir düşüş temennisi var ama temenninin gerçekleşmesi için seçim sonrasını bekleyeceğiz. Yeni ekonomi yönetiminin seçimden sonra bu vizyonda kalması ve temel bir yanlış yapmamaları halinde ortodoksun işe yarayacağını düşünüyorum” dedi.
EKONOMİ Gazetesi Genel Koordinatörü Vahap Munyar da, katıldığı, Türk-Amerikan İş Konseyi, Amerikan-Türk Ticaret Odası, Cumhurbaşkanlığı Yatırım Ofisi toplantılarında gözlemlediği havanın samimi ve açık olduğunu, güven ortamının oluşmaya başladığını, işbirlikler konusunda olumluya dönüş olduğunu aktardı.
Ege İhracat Buluşmaları Muğla Toplantısına Muğla Valisi İdris Akbıyık, Muğla Milletvekili Kadem Mete, Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Turhan Kaçar, EİB Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi, EİB Koordinatör Başkan Yardımcısı ve Ege Yaş Meyve Sebze İhracatçıları Birliği Başkanı Hayrettin Uçak, Ege Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçıları Birliği Başkanı Bedri Girit, Ege Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamumleri İhracatçıları Birliği Başkanı Muhammet Öztürk, Ege Kuru Meyve ve Mamulleri İhracatçıları Birliği Başkanı Mehmet Ali Işık, Türkiye Su Ürünleri ve Hayvansal Mamuller İhracatçı Birlikleri Sektör Kurulu Başkanı Sinan Kızıltan, üreticiler ve ihracatçılar katıldı.
Ege İhracatçı Buluşmaları Muğla Toplantısı için Muğla’ya giden Ege İhracatçı Birlikleri Koordinatör Başkanı Jak Eskinazi ve birlik başkanları Muğla Valisi İdris Akbıyık, Muğla Büyükşehir Belediye Başkanı Osman Gürün ve Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Yönetim Kurulu Başkanı Bülent Karakuş’u da ziyaret ederek olası iş birliklerini görüştüler.
Kaynak: (BYZHA) Beyaz Haber Ajansı