14 Mayıs seçimlerine sayılı günler kaldı. Seçim süreciyle birlikte din ve dinî simgeler üzerinden yürütülen politik tartışmalar beklendiği üzere birden alevlendi. Millet İttifakı’nın Cumhurbaşkanı adayı ve CHP Genel Başkanı Kemal Kılıçdaroğlu’nun çektirdiği bir fotoğrafta yerde seccadenin bulunması, dinî simgelerin politik tartışmaların merkezine oturmasına yol açtı.
Görünen o ki bu seçimlerde de ömrümüzü direkt etkileyen parasız, kaliteli eğitim ve sıhhat hizmeti, ziraî ve hayvansal üretimde artış, erkler ayrılığı, hukuk teminatı, adalet, bürokraside liyakat, adil bölüşüm, gençlere iş imkanları ve özgürlükler daha az konuşulacak. İktidar, din ve dinî simgeleri olabildiğince öne çıkartacak. Politik ve ekonomik meseleler gizlenecek ve mümkün olduğunca gözden kaçırılacak.
HAKİKATİ DAHA ÇOK SEVERİM
Muallim-i Önce ya da “ilk öğretmen” Aristoteles, hocası Platon’a yaptığı itirazın eleştirilmesi üzerine “Hocamı severim fakat, hakikati ondan daha çok severim” karşılığını veriyor.
Evet, bu tartışmaları kimileri çok sevebilir. Sürmesi için uğraş da harcayabilir. Bu, Türkiye’nin siyasal iklimi göz önüne alındığında anlaşılabilir. Ancak, hakikat… Gerçeğe, bu topraklardaki ömrü direkt etkileyen politik ve ekonomik gerçeklere, varoluşsal meselelere hakkını vermek gerekmez mi?
GIDADA FİYAT ARTIŞLARI SÜRECEK
Bu bağlamda daha somut alanlara bakmakta fayda var. Örneğin Mart ayı enflasyon sayıları ve besin fiyatları üzere… Mart ayı enflasyon sayıları, besin fiyatlarındaki artışın devam edeceğini gözler önüne serdi.
Nitekim, Mart ayında Üretici Fiyatları Endeksi’nde yer alan ve işlenmiş eserleri içeren Besin Sanayi eserleri fiyatları yıllık bazda yüzde 88,38 oranında arttı. Tıpkı devirde Tüketici Fiyatları Endeksi’nde yer alan Gıda-Alkolsüz İçeceklerdeki fiyat artışı da yüzde 67,89 oranında gerçekleşti.
GIDA FİYATLARI ARTMAYA DEVAM EDECEK
Ekonomist Prof. Dr. Yaşar Uysal, tarım ve hayvancılık kesimlerini çok yakından takip ediyor. Uysal’la mart enflasyonu kapsamında soframızı ve besinde yaz aylarını konuştuk.
Mart enflasyon bilgilerinin besin sanayiinden markete yansımamış bir fiyat artışına işaret ettiğini belirten Uysal, “Dolayısıyla gelecek aylarda bu yansımaya bağlı olarak besin enflasyonunun yüksek seyretmeye devam edeceği söylenebilir” dedi.
Tarım Eserleri Fiyat endeksinin daha geç açıklandığını anımsatan Uysal, “Bu endekse ait açıklanan son data şubat ayına ilişkindir. Şubat ayında Tarım Eserleri Fiyatlarındaki yıllık artış yüzde 127,56’dır. Münasebetiyle tarım eserleri fiyatlarındaki artışın hem besin sanayiine hem de perakende yani market fiyatlarına gereğince yansıtılmadığı söylenebilir. Bu nedenle gelecek aylarda tarla/çiftlik fiyatlarından besin sanayi ve gıda-içecek perakende fiyatlarına muhtemel yansımalar nedeniyle enflasyonun yüksek seyretmeye devam etmesi olasıdır” diye konuştu.
Uysal, besin enflasyonu yavaşlasa bile fiyatlardaki artışın devam edeceğini belirterek, “Halkın bu eserlere ulaşması zorlaşmaya devam edecektir” dedi.
UCUZ BESİN İHTİMALİ DÜŞÜK
Uysal, tarımda iç ve dış faktörler (küresel ısınma ve besin fiyatları, sığınmacı ve turist sayısı, döviz kuru, girdi fiyatları, randıman ve üretim düzeyi) dikkate alındığında yaz aylarında vatandaşların ucuz besin tüketme ihtimalinin düşük olduğunu vurgulayarak, şöyle devam etti:
“Bu durumda, yani fiyatlarının inme ihtimalinin düşüklüğü çerçevesinde vatandaşın kâfi besin tüketebilmesi, gelirlerindeki artışa bağlı olacaktır. Bu da taban fiyat ve memur maaşlarına seçim öncesi yahut temmuz ayı prestijiyle yapılacak artırımlara nazaran şekillenecektir.”
Hayvancılık kesimine de işaret eden Uysal, gerek küçük gerekse büyükbaş hayvancılıkta asli eserin süt, başkalarının et, deri, yün üzere tali olduğunu, bu nedenle de “süt yoksa başka eserlerin de olamayacağını” vurguladı.
Uysal, hayvancılığın içinde bulunduğu maliyet şartları ile çiftçilerin motivasyon durumu dikkate alındığında, talepteki yavaşlamaya karşın süt, peynir ve et üzere eserlerin fiyatlarında gerilemenin mümkün olamayacağını kaydetti. Bu eserlerde fiyat artışlarının devam edeceğini vurgulayan Uysal, “Bu artışların da tekrar büyük ölçüde yem fiyatları ile yem fiyatlarının bağlı olduğu döviz kurlarına nazaran şekilleneceği söylenebilir” dedi.
VATANDAŞIN SOFRASI DA FAKİRLEŞECEK
Bu şartlarda vatandaşın sofrasının da kendileri üzere yoksullaşmasının beklenebileceğini söz eden Uysal, şunları söyledi: “Böylesi bir durum ile karşılaşmamaları için yeni bir büyüme/kalkınma modeli, bütünsel bir tarım siyaseti ve sahiden ve nitelikli bir çiftçi örgütlemesi ile nitelikli demokrasinin gerektirdiği seçmen davranışlarına gereksinim bulunduğunu söylemek yanlış olmayacaktır.”