Rusya-Ukrayna savaşı ile temaslı olarak gelişen olaylar savaşın güzelce uzayıp geniş çaplı bir savaşa dönüşme riskine işaret ediyor. Moskova idaresi, Ukrayna’da işgali altında tuttuğu bölgelerde Rusya’ya bağlanmaya yönelik referandum düzenleneceğini ilan ederken Devlet Başkanı Vladimir Putin dün Rusya’da kısmi seferberliğe ait kararnameyi imzaladı.
Rusya’nın aldığı karar çerçevesinde 23-27 Eylül tarihleri ortasında Ukrayna’da ele geçirmiş olan Donbas bölgesi (Donetsk ve Lugansk illeri) ile Herson vilayetinde ve Zaporojye ilinin Rus kontrolündeki kısmında Rusya’ya katılma konusunda referandum düzenlenecek. Rusya’nın kontrolü altında düzenlenecek olan bu referandumlarda, Rusya’ya bağlanma kararının çıkacağı ve Rusya’nın -tıpkı 2014 yılında Kırım’da yaptığı şekilde- bu referandumun sonuçlarına dayanarak buraları Rusya’nın modülü olarak ilan etmesi bekleniyor. Putin’in imzaladığı seferberlik kararnamesi ise kısmi nitelikte ve askerliğini yapmış ve yedek sınıfta bulunan bireylerin tekrar silah altına alınmasını öngörüyor. Bu çerçevede, 300 bin kişinin silah altına alınması hedefleniyor. Lakin Putin’in sözcüsü Dmitri Peskov, 300 bin kişinin bir anda silah altına alınmasının kelam konusu olmadığını lisana getirdi.
ZORUNDA KALDI
Rusya’nın referanduma gitmesinin esas iki nedeni bulunuyor: Birincisi, ülkede seferberliğe gitmek için yer hazırlamak ve kendi kamuoyunda geniş çaplı bir savaşı yasal haline getirmek. Rusya idaresi, bu vakte kadar savaşı “Ukrayna Özel Harekâtı” olarak isimlendirmiş ve nisbeten az sayıda askerle, Ukrayna’ya NATO üyeliğinden vazgeçmek de dahil olmak üzere kendi kaidelerini kabul ettirme teşebbüsünde bulunmuştu. Lakin, Ukrayna’da büyük bir direnişle müsabakasının yanı sıra Batı dünyası da İngiltere ile ABD’nin eforları sonucunda Rusya’ya karşı ortak tutum takındı. Ayrıyeten ABD ve İngiltere’nin silah ve istihbarat takviyesi verdiği Ukrayna askerlerinin son bir ayda Rusya’ya yönelik karşı taarruza girişmesi Ukraya’da sayıca az durumdaki Rus ordusunu sıkıntı durumda bıraktı. Bu nedenle Putin, savaşın tesirlerini Rus kamuoyuna hissettirmemek istediği ve bu nedenle seferberlik kararına aralı yaklaştığı halde kısmi seferberliğe gitmek zorunda kaldı. Lakin Rus kamuoyunu savaşa ikna edebilmek için kamuoyunun bu bölgeleri yabancı ülke olarak değil Rusya’nın bir kesimi olarak görmesi ehemmiyet taşıyor. İkincisi ise Ruslar’ın Harkov taraflarından apar topar çekilmesi, Rus işgali altındaki başka bölgelerde Rus idaresiyle işbirliği yapan şahısların tereddüde düşmesine neden oldu. Bu bölgelerdeki halka Rusya’nın buralarda kalıcı olduğu bildirisini vermek için de referandum değer taşıyor. Böylece referandum memleketler arası kamuoyu tarafından tanınmasa da Rusya’nın kendi kamuoyuna ve işgal altındaki topraklarda yaşayanlara yönelik siyasetinde bir araç olacak.
UKRAYNA’DAN TEPKİ
Ukrayna idaresi, daha evvelden Rusya’nın buralarda referandum ilan etmesi halinde, bunun müzakere sürecini büsbütün sona erdireceğini söylemişti. Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenski ise dünyanın Putin’in nükleer silah kullanmasına müsaade vereceğine inanmadığını söyledi. Zelenski ayrıyeten Putin ile savaşı sona erdirmek için görüşme mümkünlüğünün azaldığını ve bunun fakat Rus başkanın güçlerini Ukrayna topraklarından çekmesi halinde gerçekleşebileceğini de kelamlarına ekledi.