İBB Meclisi’ne sunulan düzenlemeye nazaran, yeni inşa edilecek yapılarda asma kat olmayacak, 2 kattan fazla katı bulunan yapılara bodrum katı zaruriliği getirilecek. Düzenlemeyi Milliyet’ten Gülden Çoktan’a anlatan İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, yönetmelik değişikliğinin uzmanlar ve bilim insanlarının görüşleri doğrultusunda hazırlandığını söyledi. Teklifin meclisten geçmesi durumunda İstanbul’da 2 kattan fazla katı bulunan yapılarda bodrum katı zaruriliği getirilecek.
Kısa kolon etkisi
Gökçe şu bilgileri verdi:
“Asma kat, binanın simetrisini bozup kısa kolon tesiri yarattığı için muhtemel bir zelzele durumunda binanın oradan çökmesine yol açabilecek etkenlerden biri. Asma kat yapılmasına da sarsıntıda kırılganlığı çok yüksek yumuşak kat yapılmasına da müsaade etmeyeceğiz. Taban katı 4.5 metre yapıp zerine de asma kat yapıyor ve binanın simetrisini bozuyorlar. Bu ülkemizin birçok kentinde çok yaygın. Zelzelede de gördük ki binaların kıymetli bir kısmı taşıyıcı sistemine ziyan verildiği, alt kattaki dükkân, banka, market, galeri, fırının taşıyıcıya ziyan verdiği için çöktü. Bu durum yeni binalarda da görüldü. Onun için biz asma katı yasaklıyoruz.”
Bodrum katın statik olarak binanın yerle birleşmesini arttıran süreçlerden birisi olduğunu söz eden Buğra Gökçe, devamında da şunları anlattı:
“İnşaat mühendisleri eğitimlerinde 4 katta bir bodrum kat yapılması tavsiye edilir. Sarsıntı bölgesinde bir çok yapının bodrum katı yok. Temel masrafı yüksek olmasın diye direkt binaya bodrum katı olmaksızın su basmanlı giriş yapıyorlar. Bu da binanın zelzelede direncini azaltan süreçlerden biri. Bizim bodrum katla ilgili hassasiyetimiz tekrar binanın temelinin daha düzgün bütünlükte yapılması ve daha kuvvetli temel açılması. Zira bodrum katı yaparken bodrum katla bir arada perde duvar ve kolonlar çıkılması gerekiyor. İnşaat maliyetlerini arttırdığı için bundan çok fazla şad olmayıp çabucak en kolay yoldan üst kat daireleri yapmayı tercih ediyorlar. Bundan sonra iki katı geçen her bina da bodrum kat yapılması mecburî olacak. Hasebiyle temeli kuvvetli, temeliyle tabana daha net bir formda yapışan ve devrilme riski az olan yapılar yapılacak. Dört katta bir yahut altı katta bir bodrum kat yapılır. Biz, İstanbul’da iki katı geçen her bina da bunu uygulayacağız.”
İstanbul’a konteyner zorunluluğu
İBB Meclisi’nden geçmesi durumunda bundan sonra 100’den fazla bağımsız kısım bulunan yahut 2000 m2’den büyük parsellerde zelzele konteyneri zarurî olacak. Afet anında sarsıntı toplanma alanı olarak belirlenmiş alanlarda tuvalet, kanalizasyon, foseptik, pak su üzere temel gereksinimlerin altyapısının tesisi mecburî kılınacak. 12 Ağustos 2001’den evvel yapılmış olan yapıların Türkiye Bina Zelzele Yönetmeliği’ne uymayanlara yapı kullanma müsaade dokümanı verilmeyecek. Riskli yapılar güçlendirme yahut dönüşüm yoluyla yenilenecek. Her türlü imalat yapı ruhsatına tabi tutulacak, tadilat ruhsatı mecburî olacak. Çıkmalar sonlandırılacak.